Een noodpakket voor 72 uur
Nick AlinkNoodpakket voor 72 uur: Waarom de overheid nu 3 dagen voorbereiding adviseert
De tijden veranderen, en daarmee ook het officiële advies van de Nederlandse overheid. Waar we eerder 48 uur zelfvoorzienend moesten kunnen zijn, geldt nu het advies voor een noodpakket voor 72 uur. Maar waarom deze aanpassing? En wat betekent dit concreet voor jouw voorbereiding thuis?
Van 48 naar 72 uur: wat is er veranderd?
Het kabinet heeft begin dit jaar officieel besloten dat Nederlanders zich moeten voorbereiden op noodsituaties waarbij ze zichzelf 72 uur moeten kunnen redden. Minister David van Weel van Justitie en Veiligheid kondigde deze aanscherping aan in het NOS Radio 1 Journaal, waarbij Nederland zich aansluit bij het Europese advies voor een noodpakket voor 72 uur.
Het was tijd voor een aanscherping omdat "we erachter komen dat de wereld drastisch verandert," aldus de minister, die expliciet doelt op de ontwikkelingen rond de oorlog in Oekraïne. Deze aanscherping is geen willekeurige keuze - we sluiten ons als Nederland hiermee aan bij het Europese advies om tijdens rampen, oorlog of cyberaanvallen drie dagen zelfvoorzienend te zijn.
Maar laten we eerlijk zijn - is die extra dag echt zo'n groot verschil? In de praktijk betekent het vooral dat je van bepaalde basisbenodigdheden wat meer in huis moet hebben. Je gaat niet plotseling heel andere spullen kopen, je voorraad wordt gewoon iets ruimer.
Er is ook een psychologisch aspect aan deze keuze. Twee dagen klinkt nog behapbaar om door te komen zonder echte goede voorbereiding. Bij drie dagen wordt het toch wat langer - vooral ook gevoelsmatig - en dus belangrijker om jezelf goed voor te bereiden. Die extra dag maakt het verschil tussen "dat red ik wel even" en "daar moet ik toch serieus over nadenken."
Wat betekent 72 uur zelfredzaam eigenlijk?
Hier ontstaat vaak verwarring, en dat is begrijpelijk. Als klanten horen dat ze 3 dagen zelfvoorzienend moeten zijn, roept dit vooral heel veel vraagtekens op. Waarom dan? En wat betekent dat dan? Wat moet ik allemaal in huis hebben dan?
Het belangrijkste om te begrijpen: 72 uur zelfredzaam kunnen zijn betekent niet dat je echt 72 uur zonder hulp komt te zitten. Dit lijkt niet heel realistisch in Nederland. Het is niet zo dat met een verruiming van het advies ook zal blijken dat hulp pas later ingeschakeld hoeft te worden - daar is gelukkig geenszins sprake van. Bij een noodsituatie zullen de hulpdiensten altijd direct handelen.
Het gaat erom dat je kunt overbruggen tot die hulp er daadwerkelijk is. Soms kan het even duren voordat hulpdiensten bij jou kunnen komen, bijvoorbeeld door verstoorde wegen, overbelasting van het systeem, grootschalige uitval van communicatie, maar de belangrijkste reden is hopelijk: iemand anders had de hulp harder nodig dan jij. In die tijd ben je aangewezen op wat je thuis hebt.
Van Weel heeft een duidelijke visie voor ogen: "een samenleving die zich even kan redden zonder dat de centrale overheid daar alles aan doet." Dit is geen gebrek aan vertrouwen in de overheid, maar juist een realistische blik op wat er kan gebeuren tijdens een crisis. "Het ligt er een beetje aan wat de calamiteit is," verklaarde de minister op de radio. Hij gaf aan dat het zomaar kan zijn dat bij bepaalde situaties de overheid en hulpdiensten eerst bezig zijn met het landsbelang en daarna pas individuele hulpverlening op kunnen starten
Deze uitspraak maakt de noodzaak van een noodpakket voor 72 uur ineens heel concreet. In tijden van conflict of grote rampen kunnen hulpdiensten niet overal tegelijk zijn. Dan ben je die eerste cruciale dagen aangewezen op jezelf en je directe omgeving.

Een samenleving die zichzelf kan redden: Waarom 72 uur nu de nieuwe standaard is
Er zijn twee belangrijke redenen waarom Nederland kiest voor het advies voor een 72-uurs noodpakket. Ten eerste sluiten we ons aan bij het advies van de Europese Unie - alle lidstaten hanteren nu dezelfde richtlijn voor (minstens) 72 uur zelfredzaamheid. Dit zorgt voor eenduidigheid en betere samenwerking in crisissituaties. Ten tweede is er dat psychologische aspect dat we al noemden.
"Eigenlijk is het gewoon meer van hetzelfde" als in het huidige advies, legt Van Weel uit. Dus meer flessen water, meer voedsel in blik en gedroogd fruit, meer wc-papier, maandverband en natte doekjes. Het goede nieuws is dus dat je niet plotseling heel andere spullen hoeft te kopen.
Hoogleraar internationale betrekkingen Hylke Dijkstra van de Universiteit Maastricht ondersteunt dit advies. Hij legt uit dat de potentiële impact van grootschalige cyberaanvallen of andere hybride oorlogsvoering "dusdanig groot is dat je wil dat burgers daar op voorbereid zijn." De realiteit is dat hulpdiensten niet overal tegelijk kunnen zijn. In die eerste cruciale 72 uur ben je aangewezen op jezelf en je directe omgeving. En dat is eigenlijk helemaal niet zo eng als het klinkt - zolang je er maar op voorbereid bent.
Praktische gevolgen voor jouw noodpakket
Wat betekent dit nu concreet voor je voorbereiding? Het goede nieuws is dat de basisinhoud van je noodpakket niet drastisch verandert. Je hebt nog steeds dezelfde categorieën producten nodig - van water en eten tot zaklamp en EHBO-doos.
Het verschil zit in de hoeveelheden. Neem water bijvoorbeeld: waar je eerder 12 liter voor een tweepersoonshuishouden nodig had (2 personen x 3 liter x 2 dagen), heb je nu 18 liter nodig (2 personen x 3 liter x 3 dagen). Dat zijn 6 liters extra - niet wereldschokkend, maar wel iets om rekening mee te houden.
Hetzelfde geldt voor voedsel. Je hebt gewoon maaltijden voor één dag extra nodig per persoon. Ons blog over wat er in een noodpakket zit geeft je een compleet overzicht van alle benodigdheden.
Waarom nu deze aanscherping?
De timing van dit aangepaste advies is geen toeval. We leven in wat velen een 'onvoorspelbare tijd' noemen. Conflicten spelen zich niet meer alleen fysiek af, maar ook digitaal. Een cyberaanval op kritieke infrastructuur kan binnen enkele uren het dagelijks leven volledig ontwrichten. Daarnaast zorgen klimaatverandering en extreme weersomstandigheden voor nieuwe uitdagingen. Denk aan de overstromingen in Limburg, hevige stormen of langdurige droogte. Situaties waarin normale voorzieningen tijdelijk wegvallen.
Het ministerie van Justitie en Veiligheid benadrukt dat het niet alleen om actie van de overheid gaat, maar ook om wat jij en je omgeving kunnen doen. Want laten we realistisch zijn: de overheid kan niet overal tegelijk zijn als er iets gebeurt.
De weerbaarheid van Nederlandse families
Hoogleraar Dijkstra gebruikt een mooi woord: 'weerbaarheid'. Het gaat erom dat Nederlandse families beter bestand zijn tegen onverwachte situaties. Een noodpakket is eigenlijk gewoon een verzekering - je hoopt het nooit nodig te hebben, maar je bent blij dat je het hebt als het moment daar is.
Het mooie is dat veel mensen al een begin hebben gemaakt met hun voorbereiding. Heb je al een noodpakket, dan hoef je waarschijnlijk alleen wat bij te vullen voor die extra dag. Ben je nog niet begonnen? Dan is dit het perfecte moment om te starten.
Een belangrijk aspect dat vaak wordt vergeten: praat met je omgeving over voorbereiding. Weten je buren wat ze moeten doen als er iets gebeurt? Hebben je ouders of kinderen hun eigen noodpakket? Ons artikel 'Een noodpakket samenstellen voor je gezin' helpt je goed op weg om als complete familie voorbereid te zijn.

Waar begin je?
Als je nog geen noodpakket hebt, kan het wat overweldigend lijken. Maar vergeet niet: een deel van de spullen heb je waarschijnlijk al thuis. Het gaat erom dat je alles op één plek verzamelt en zorgt dat het compleet en houdbaar is. Ons blog 'Hoe stel je een noodvoorraad samen voor je noodpakket geeft je meer inzicht over hoe je jouw eigen noodrantsoen samenstelt.
Natuurlijk kun je ook kiezen voor een compleet samengesteld pakket. Bij Rampready vind je complete Goed Voorbereid noodpakketten die voldoen aan het advies van de overheid om 72 uur zelfredzaam te zijn. Vul deze eenvoudig aan met onze noodmaaltijden.
Heb je al een noodpakket of ga je er nu één samenstellen? Begin met de basis en bouw het stap voor stap uit - je toekomstige zelf zal je er dankbaar voor zijn.
Bronnen:
Zeelandveilig.nl
Denkvooruit.nl
Margriet: een noodpakket voor 72 uur
Volkskrant: Met dit noodpakket moet iedereen 72 uur zonder hulp kunnen
NOS.nl: Kabinet wil dat Nederlanders een noodpakket voor 72 uur in huis hebben