Hoe werkt een waterfilter?
Nick AlinkHoe werkt zo'n waterfilter eigenlijk?
Steeds meer mensen vragen zich af: hoe werkt een waterfilter eigenlijk precies? En nog belangrijker: werkt een waterfilter wel echt? Het is logisch dat je dit wilt weten voordat je investeert in zo'n systeem. In deze uitgebreide gids leggen we je stap voor stap uit hoe onze waterfilters werken en of ze daadwerkelijk doen wat ze beloven.
De basisprincipes: hoe werkt een waterfilter?
Een waterfilter werkt volgens verschillende principes om onzuiverheden uit water te verwijderen. Het proces kan fysiek, chemisch of biologisch zijn - of een combinatie daarvan. Maar hoe werkt een waterfilter nu precies in de praktijk?
Onze waterfilters gebruiken een of meer van deze technieken:
- Fysieke filtering: Water wordt door een fijn materiaal geleid dat grotere deeltjes tegenhoudt
- Adsorptie: Onzuiverheden hechten zich aan het filtermateriaal (zoals actieve kool)

Sawyer Squeeze SP129 waterfilter
Stap voor stap: zo werkt een waterfilter
1. Voorfase: grove filtering
Water komt eerst door een grove zeef die grote deeltjes zoals zand, roest en vuil tegenhoudt. Dit voorkomt dat het eigenlijke filter verstopt raakt. Deze eerste stap is cruciaal voor de werking van het hele systeem en maakt ook dat het belangrijk is om een waterfilter zo nu en dan terug te spoelen.
2. Fijne filtering
Water dat door de grove filtering heen is gekomen wordt verder door het filter geleid. Het water komt vervolgens microscopisch kleine openingen tegen. Veel deeltjes (zoals microplastics, bacteriën, parasieten en zand) kunnen hier niet doorheen. Het pure water blijft vervolgens over.
3. Actieve kool filtering
Hier gebeurt ook nog een hoop werk. Actieve kool heeft een enorm oppervlak door alle kleine poriën. Hierdoor kunnen onzuiverheden zich hechten aan het koolstof. Deze stap verwijdert chloor, pesticiden, herbiciden en andere organische stoffen. Hierdoor zal je merken dat een chloorsmaak die je in het buitenland vaak in het water merkt, zal verdwijnen.
Actieve kool filters zijn waarschijnlijk de meest bekende. Maar hoe werkt een waterfilter met actieve kool precies? Kool wordt "geactiveerd" door het te verhitten, waardoor miljoenen kleine poriën ontstaan. Deze poriën trekken organische stoffen aan zoals een magneet.
Het voordeel? Ze zijn relatief goedkoop en effectief tegen smaak- en geurproblemen. Het nadeel? Ze moeten regelmatig vervangen worden omdat ze "vol" raken.

Lifestraw Peak Series Solo met extra Carbonfilter
Werkt een waterfilter echt?
Dit is natuurlijk de kernvraag. Werkt een waterfilter echt zoals beloofd? Het antwoord is: in de basis doen de waterfilters wat ze beloven (wat ze beloven verschilt per product). De effectiviteit in de praktijk hangt ook samen met het gebruik én het onderhoud.
Wat waterfilters kunnen
Waterfilters kunnen aantoonbaar verschillende stoffen verwijderen:
- Chloor (in landen waar dit wordt toegevoegd)
- Zware metalen zoals lood, kwik en chroom
- Bacteriën en parasieten (afhankelijk van het filtertype)
- Pesticiden en herbiciden
- Smaak- en geurproblemen
- Kalk (bij waterontharders)
- Zand
- Microplastics
Wat ze niet (altijd) kunnen
Niet alle waterfilters zijn even effectief tegen alle verontreinigingen. Sommige stoffen zijn moeilijker te verwijderen dan andere. Hierbij moet wel de opmerking worden geplaatst dat het niet altijd erg is dat niet alle stoffen verwijderd worden: lang niet alles is schadelijk voor de gezondheid! Wil je weten of jouw waterfilter een specifieke stof filtert? Lees dan vooral de handleiding van het betreffende product.
Bovendien moet je filter wel goed onderhouden worden om effectief te blijven werken. Vrijwel alle draagbare waterfilters zijn niet ‘klein’ genoeg om virussen uit het water te filteren. We raden voor extra zekerheid daarom ook altijd aan om drinkwater te behandelen met waterzuiveringstabletten.
De Nederlandse situatie: is een waterfilter echt nodig?
In Nederland is de situatie bijzonder, op een positieve manier. Ons kraanwater is van wereldklasse kwaliteit. Experts van KWR Water zijn duidelijk: "Waterfilters zijn in Nederland totaal overbodig." Het water wordt al intensief gezuiverd en gemonitord door drinkwaterbedrijven.
Toch zijn er situaties waarin een waterfilter wel degelijk nuttig kan zijn:
-
Noodvoorbereiding:
Voor situaties waarin de normale watervoorziening verstoord is - Smaakverbetering: Sommige mensen zijn gevoelig voor bepaalde smaken
- Mentale rust: Het gevoel dat je water extra veilig is
- Noodsituaties: Een vervuiling in het watersysteem of uberhaupt geen drinkwater uit de kraan.

Potentiële nadelen: wanneer werkt een waterfilter averechts?
Het is belangrijk om eerlijk te zijn over de nadelen. Soms kan een waterfilter juist problemen veroorzaken:
Bacteriegroei
Onderzoek van het televisieprogramma Pointer toonde aan dat slecht onderhouden filters juist meer bacteriën kunnen bevatten dan gewoon kraanwater. Filters die niet tijdig worden vervangen, kunnen een broedplaats worden voor micro-organismen. Dit kan verholpen worden door het waterfilter te onderhouden zoals in de gebruiksaanwijzing staat.
Mineralenverlies
Sommige filters verwijderen ook nuttige mineralen zoals calcium en magnesium. Deze mineralen zijn belangrijk voor je gezondheid en voor de stabiliteit van het water in je leidingen. Dit is vooral het geval bij langdurig gebruik. Bij het gebruik van een paar dagen of enkele keren is dit natuurlijk geen probleem.
Tips voor effectief gebruik
Wil je een waterfilter gebruiken? Let dan in elk geval op deze punten:
- Kies het juiste type voor je specifieke situatie
- Vervang filters tijdig volgens de instructies
- Houd je filter schoon met het goede onderhoud
- Behandel kraanwater in het geval er een kans is op aanwezigheid van virussen
Waterfilters voor voorbereiding op noodsituaties
Voor mensen die zich voorbereiden op noodsituaties kan een waterfilter wel degelijk zinvol zijn. In crisissituaties weet je immers nooit zeker of de watertoevoer intact blijft of van goede kwaliteit is.
Draagbare filters zijn dan handig omdat ze:
- Geen elektriciteit nodig hebben
- Compact en licht zijn
- Effectief zijn tegen de meeste ziekteverwekkers
- Lang meegaan bij goed onderhoud
Waterfilters voor noodpakketten zijn speciaal geselecteerd op betrouwbaarheid en gebruiksgemak in crisissituaties.
Rampready's waterfilter advies
Bij Rampready geloven we in eerlijke voorlichting. We verkopen alleen waterfilters die we zelf zouden gebruiken. Of je nu op zoek bent naar een filter voor dagelijks gebruik of voor je noodpakket - we helpen je graag bij het maken van een weloverwogen keuze.
Want het gaat er niet om of je een filter nodig hebt, maar om of het past bij jouw situatie en doelen. En ja, soms is het antwoord gewoon: "Nee, je hoeft geen waterfilter te kopen."
Wil je meer weten over hoelang je water kunt bewaren zonder filter? We staan altijd klaar om je te helpen met praktisch advies.
Bronnen:
Drinkwaterplatform.nl
Zerowaterfilter