Van regenwater naar drinkwater

Stel je voor: er komt geen water meer uit de kraan. De waterdruk is weggevallen door een stroomstoring, een storing in het leidingnetwerk of door een andere onverwachte situatie komt er geen water meer uit de kraan. Je watervoorraad raakt op en de schappen in de supermarkt zijn inmiddels leeg. Wat dan? Gelukkig is er een oplossing: met de juiste aanpak en middelen kun je regenwater zuiveren tot veilig drinkwater. In dit artikel leggen we stap voor stap uit hoe je dat doet.

Waarom zou je regenwater zuiveren?

Je hoort steeds vaker mensen praten over duurzaamheid en zelfvoorziening. Veel mensen denken dan ook dat het omzetten van regenwater naar drinkwater een slimme dagelijkse oplossing is. Toch valt dat in de praktijk behoorlijk tegen. Onderzoek laat zien dat er in Nederland onvoldoende regenwater valt om aan de waterbehoefte te voldoen, zeker in dichtbevolkte gebieden. Bovendien zijn de kosten voor waterzuivering op kleine schaal hoog en blijkt het milieuvoordeel minimaal of zelfs negatief.

Het goede nieuws? Ons kraanwater in Nederland is al uitstekend van kwaliteit, beter zelfs dan de kwaliteit van flessenwater. Voor dagelijks gebruik is er dus geen reden om over te stappen op regenwater. Maar in noodsituaties ligt dat anders. Dan kan het zuiveren van regenwater of oppervlaktewater letterlijk levensreddend zijn. De kans dat je ooit te maken krijgt met een situatie waarin de watervoorziening uitvalt, is reëler dan veel mensen denken. En de investering in een goede waterfilter is relatief klein.

Bovendien kun je een waterfilter of waterzuiveringstabletten ook gebruiken tijdens vakanties in het buitenland of wanneer er een kookadvies geldt voor kraanwater in jouw regio. Het is dus een veelzijdige aanschaf die je niet alleen voor echte noodsituaties kunt inzetten.

Is regenwater veilig om te drinken?

Direct uit de lucht of uit de regenton gedronken is regenwater niet veilig. Dat komt doordat het verschillende verontreinigingen bevat. Tijdens het vallen neemt regen allerlei stoffen op uit de atmosfeer: uitlaatgassen, stof, metalen, zuren en zelfs PFAS. Daarnaast komt het water vaak terecht op oppervlaktes die niet schoon zijn, zoals daken waar vogelpoep, bladeren en zand liggen. Bovendien kan het water in bijvoorbeeld een regenton al lange tijd stilstaan, wat ook risico's met zich meebrengt. 

Ook het opvangmateriaal speelt een rol. Regenwater is van nature zacht en zuur, waardoor het gemakkelijk metalen opneemt uit dakgoten of leidingen. Kortom: onbehandeld regenwater kan leiden tot voedselvergiftiging, virale infecties en andere gezondheidsproblemen. Mensen zijn vaak bang voor deze vervuilingen, en terecht. Maar met de juiste stappen kun je water omzetten naar veilig drinkwater.

Wat heb je nodig om regenwater te zuiveren?

Om regenwater geschikt te maken voor consumptie, heb je een aantal essentiële stappen en hulpmiddelen nodig. De basis bestaat uit drie fases: voorfiltratie, desinfectie en zuivering. Laten we deze stappen doornemen.

Stap 1: Regenwater opvangen en voorfilteren

Begin met het verzamelen van regenwater via je dakgoten en regenpijpen in een afgesloten ton of tank. Let op: na een droge periode kan je de eerste paar millimeter regen (de 'first flush') het best apart afvoeren. Dit eerste regenwater spoelt verhoudingsgewijs veel stof, bladeren en ander vuil van je dak af.

Voordat je het water verder behandelt, is voorfiltratie essentieel. Dit doe je door het water door een grof filter te laten lopen, bijvoorbeeld een zeef, een oud laken of een theedoek. Zo vang je takjes, bladeren en andere grove deeltjes op. Een stap verder is een zandfilter, dat ook zwevende deeltjes en sediment verwijdert. Deze voorfiltratie is belangrijk omdat het je vervolgstappen effectiever maakt en ervoor zorgt dat je hoofdwaterfilter minder snel verstopt raakt.

Let op de opslag: zorg dat opgevangen regenwater niet te lang stilstaat en bescherm het tegen directe zon. Warm water bevordert namelijk bacteriegroei.

Stap 2: Het water desinfecteren

Na de voorfiltratie is het tijd om bacteriën, virussen en andere micro-organismen onschadelijk te maken. Dit is een cruciale stap voor de veiligheid van je drinkwater. Doordat virussen heel klein zijn kunnen de meeste waterfilters deze namelijk niet uit het water filteren. Je hebt verschillende opties voor de desinfectie:

Koken is de meest eenvoudige en betrouwbare methode. Breng het water minimaal één tot drie minuten aan de kook om bacteriën en virussen te doden. Dit werkt altijd, ook zonder technische hulpmiddelen. Maar in noodsituaties kan het soms lastig zijn om te koken, vooral als er geen stroom is. Het nadeel is wel dat koken energie kost en niet praktisch is voor grote hoeveelheden water.

Waterzuiveringstabletten zoals Aquatabs zijn compact, licht en eenvoudig in gebruik. Ze zijn ideaal voor noodsituaties of onderweg. Je lost ze simpelweg op in het water en na de aangegeven wachttijd is het water gedesinfecteerd. Benieuwd hoe ze precies werken? Lees meer over hoe je deze waterzuiveringstabletten gebruikt.

Het nadeel van vooral waterzuiveringstabletten is dat ze een chloorsmaak aan het water geven. Maar daar hebben we in de volgende stap een oplossing voor.

Stap 3: Het water grondig filteren

Nu komt de laatste en verfijnende stap: het eigenlijke filteren. Hiervoor heb je een kwalitatief goed waterfilter voor nodig, dit kan je zeker niet af met een theedoek. Deze stap is essentieel om niet alleen resterende zichtbare verontreinigingen te verwijderen, maar juist ook om de bacteriën, parasieten en andere stoffen uit het water te filteren. Met een waterfilter met een carbonfilter zorg je er ook voor dat je de chloorsmaak van eventuele waterzuiveringstabletten uit het water haalt. Er zijn verschillende typen filters, elk met hun eigen functie:

Keramische filters verwijderen bacteriën en kleine deeltjes. Ze zijn bijzonder effectief en eenvoudig schoon te maken met een sponsje of door ze door te spoelen wanneer ze wat aanslag krijgen door sediment.

Actieve koolfilters zijn uitstekend voor het verwijderen van chemicaliën, pesticiden, geuren en smaken – inclusief de chloorsmaak van waterzuiveringstabletten. Ze zorgen ervoor dat je water niet alleen veilig is, maar ook fris smaakt.

Combinatiefilters bieden complete bescherming door meerdere filtermethoden te combineren. Veel van deze systemen werken op basis van zwaartekracht of door druk, in elk geval zonder elektriciteit. Je giet het water bovenin en het sijpelt langzaam door verschillende filterlagen, waarbij het onderweg wordt gezuiverd.

Het is bijzonder om te zien hoe troebel, bruin water er aan de onderkant helder en fris uitkomt. Bij het testen van onze waterfilters blijft dat een indrukwekkend gezicht, zelfs na jaren ervaring.

Wil je meer weten over de verschillende typen filters? Lees dan ons artikel over hoe een waterfilter werkt of vergelijk direct welke waterfilter bij jou past.

Regenwater filteren: praktische tips

Nu je weet hoe het proces werkt, volgen hier nog wat handige tips om het resultaat te optimaliseren:

Kies de juiste filter. Niet elke filter is geschikt voor elke situatie. Bekijk goed wat jouw wensen zijn. Heb je een compacte filter voor in je noodpakket nodig, of juist een praktische drinkfles voor dagelijks gebruik??

Houd reservefilters op voorraad. In een noodsituatie weet je maar nooit hoe lang die aanhoudt. Zolang filters in de originele verpakking zitten, zijn ze lang houdbaar.

Onderhoud je filter regelmatig. Bij keramische filters betekent dit meestal dat je ze schoonmaakt met een sponsje zodra ze wat verkleurd zijn. Spoel ze daarna goed af en plaats ze terug. Actieve koolfilters moeten na verloop van tijd worden vervangen. Raadpleeg altijd de handleiding voor de juiste frequentie en reinigingsmethode.

Test de volgorde. Sommige mensen kiezen ervoor om eerst te filteren en daarna te desinfecteren. De volgorde die wij aanbevelen – voorfiltreren, desinfecteren, dan filteren – heeft als voordeel dat je met een actieve koolfilter de chloorsmaak weghaalt. Experimenteer gerust om te zien wat voor jou het beste werkt.

Ook slootwater is bruikbaar

Dezelfde methode die je gebruikt voor regenwater, kun je ook toepassen op oppervlaktewater zoals water uit sloten of vijvers. Slootwater bevat vaak meer sediment en organisch materiaal dan regenwater, dus een grondige voorfiltratie is hier extra belangrijk. Gebruik een zeef of doekfilter om grove delen te verwijderen, laat het water eventueel wat bezinken, en volg daarna dezelfde stappen: desinfecteren en grondig filteren. Ook kan slootwater nog wel eens zware metalen bevatten, een kwalitatief goed waterfilter is dan van groot belang. 

Hoeveel water heb je nodig?

In een noodsituatie heeft een volwassene minimaal 1,5 tot 2 liter drinkwater per dag nodig. Daar komt nog ongeveer 1 liter bij voor hygiëne. Reken uit hoeveel personen er in jouw huishouden zijn en hoe lang je voorbereid wilt zijn. Voor een gezin van vier personen kom je al snel op 12 liter per dag. Zonder waterfilter zou je enorme hoeveelheden flessenwater moeten opslaan. Met een goed filtersysteem kun je ook alternatieve bronnen gebruiken.

Waarom zou je je voorbereiden?

Sommige mensen denken: "Het zal mij toch niet overkomen, dus waarom zou ik me voorbereiden?" Toch is de kans reëel. Denk aan grootschalige stroomstoringen, problemen met waterleidingen, overstromingen of andere crisissituaties. We zagen de afgelopen jaren al vaker dat infrastructuur kwetsbaar is. De investering in voorbereiding is relatief klein vergeleken met de zekerheid die het biedt.

En nogmaals: een waterfilter gebruik je niet alleen in extreme noodsituaties. Ook tijdens reizen naar landen met twijfelachtige waterkwaliteit of bij een kookadvies in je eigen regio is het onmisbaar. 

Begin vandaag met je voorbereiding

Regenwater zuiveren tot drinkwater is geen ingewikkeld proces, mits je de juiste stappen volgt en beschikt over kwalitatieve middelen. Voor dagelijks gebruik is het in Nederland niet nodig – ons kraanwater is uitstekend. Maar voor noodsituaties kan het je redding zijn.

Wil je voorbereid zijn? Bekijk dan onze complete collectie waterfilters voor noodsituaties en kies het systeem dat bij jouw situatie past. Of begin klein met waterzuiveringstabletten voor in je noodpakket. Welke oplossing je ook kiest: je zult blij zijn dat je voorbereid bent wanneer het erop aankomt.

 

 

Bronnen:

kwrwater.nl
drinkwaterplatform.nl